„Bo nie ma rzeczy tak podłych na ziemi,
aby nie mogły stać się przydatnemi;
ni tak przydatnych, aby zamiast służyć,
nie zaszkodziły pod wpływem nadużyć.”
(William Szekspir „Romeo i Julia”, akt 2)
Najprostsza i najkrótsza definicja choroby, jaką jest uzależnienie, brzmi: uzależnienie to nabyta silna potrzeba zażywania jakiejś substancji lub wykonywania jakiejś czynności, która powoduje szkodę określonej osobie, społeczeństwu lub obojgu.
Można też w skrócie powiedzieć, że uzależnienie to przewlekłe, powtarzające się stosowanie substancji psychoaktywnych lub angażowanie się w określone zachowania, bez względu na konsekwencje takiego postępowania.
Jednocześnie należy wiedzieć, że jednym z głównych objawów uzależnienia jest brak świadomości choroby i przekonanie osoby chorej, że jest w stanie samodzielnie poradzić sobie z problemem. Stąd zjawiskiem normalnym i bardzo często spotykanym są wątpliwości dotyczące stanu swojego zdrowia i co za tym idzie – wątpliwości dotyczące samego uzależnienia oraz potrzeby podjęcia leczenia.
Aby ułatwić podjęcie korzystnej dla siebie decyzji warto skonfrontować swoje własne spostrzeżenia z propozycjami diagnostycznymi Światowej Organizacji Zdrowia zawartymi w ICD-10.
Czytając uważnie poniższy wykaz objawów uzależnienia, wystarczy w miejsce kropek wstawić odpowiednie zachowanie np. podejrzewając patologiczny hazard w pkt. 1 wpisać – grania, alkoholizm – picia alkoholu, a kupnoholizm – dokonywania zakupów itp. itd.
- silna potrzeba lub poczucie przymusu …………………………..
- subiektywne przekonanie o istnieniu trudności w kontrolowaniu zachowań związanych z …………….. tj. upośledzenie kontroli nad powstrzymywaniem się od …………….. oraz nad długością czasu poświęconego na ……………..
- występowanie, przy próbach przerwania lub ograniczenia ………………….. niepokoju, rozdrażnienia czy gorszego samopoczucia oraz ustępowanie tych stanów po …………………….
- poświęcanie coraz większej ilości czasu na …………….. w celu uzyskania zadowolenia czy dobrego samopoczucia, które poprzednio uzyskiwane były w krótszym czasie
- postępujące zaniedbywanie alternatywnych źródeł przyjemności lub dotychczasowych zainteresowań na rzecz ……………….
- kontynuowanie ……………… pomimo szkodliwych następstw, o których wiadomo, że mają związek z ………………
Stwierdzenie obecności co najmniej dwóch, spośród powyższych objawów powinno być sygnałem, że warto porozmawiać na ten temat ze specjalistą.
Pytania ułatwiające samodiagnozowanie się, a dotyczące konkretnych uzależnień można znaleźć tutaj.
Najprościej można dowiedzieć się więcej o sobie i o uzależnieniu stosując się do powiedzenia:
„nigdy nie dowiesz się, od czego jesteś uzależniony,
dopóki sobie tego nie odmówisz”
Obserwując zachowania bądź czynności, które mogą nas niepokoić powinniśmy wiedzieć, że również od nich można się uzależnić, a uzależnienia od substancji psychoaktywnych i uzależnienia behawioralne (niechemiczne, od czynności, od zachowań) mają wiele wspólnych cech tj.:
- dotyczyć mogą każdego, bez względu na płeć, wiek, wykształcenie, status społeczny, finansowy itp.;
- mają zbliżone uwarunkowania biologiczne;
- wpływają niekorzystnie na stan zdrowia i funkcjonowanie człowieka;
- we wszystkich występuje zależność psychiczna, czyli powtarzanie zachowań, które wcześniej wpływały korzystnie na samopoczucie;.
- picie, branie czy określone zachowania są kontynuowane, pomimo niebezpieczeństw i negatywnych następstw, jakie one powodują;
- konsekwencją uzależnień jest zaniedbywanie obowiązków w domu, szkole czy w pracy;
- dla uzyskania oczekiwanego efektu konieczne jest podwyższanie dawki lub intensyfikacja zachowań;
- powtarzane są, najczęściej nieudane, próby wyeliminowania lub istotnego ograniczenia picia, brania czy określonych zachowań;
- mogą „przechodzić”(„przełączać się”, zastępować) jedne w drugie;
- pierwszym krokiem do podjęcia leczenia jest przyznanie się do swojego uzależnienia („choroba zaprzeczeń”);
- leczenie może pomóc w zatrzymaniu dalszego rozwoju uzależnienia (pogłębianiu się), ale zagrożenie powrotem do picia, brania czy kontynuowania określonych zachowań pozostaje i o tym należy pamiętać.
Jeżeli powyższe informacje nie rozwiały jeszcze wątpliwości to proponuję zajrzeć tutaj
NIGDY nie jest zbyt późno na spotkanie ze specjalistą i na podjęcie leczenia. Zapraszam