Uzależnienie od narkotyków – jak się objawia?

Marihuana, amfetamina, kokaina, opiaty, LSD i tzw. nowe narkotyki (nazywane „dopalaczami”) – to od tych substancji psychoaktywnych (poza alkoholem, niektórymi lekami i nikotyną) najczęściej uzależniają się Polacy. Próbując tych substancji należy mieć świadomość, że samo ich używanie a później nadużywanie prowadzi do uzależnienia czyli do narkomanii, której konsekwencje dotykają nie tylko osoby je przyjmujące, ale również ich otoczenie.

Uzależnienie od narkotyków – choroba jak każda inna

Nie każdy zdaje sobie z tego sprawę, że uzależnienie od narkotyków zostało uznane za chorobę. Przymus przyjmowania określonej substancji psychoaktywnej to uzależnienie, które według obowiązującej jeszcze do końca 2021 r. Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 oznaczono kodem od F10 do F19. Uzależnieniem zagrożone są szczególnie osoby z problemami emocjonalnymi, wahaniami nastroju, odczuwające bezradność, monotonię czy frustrację, nie radzące sobie z kontrolą swoich zachowań.

Objawy, których nie należy lekceważyć

Co powinno zwrócić uwagę osób podejrzewających, że ich bliscy mogą mieć problem z narkotykami? Przede wszystkim zmiany w wyglądzie fizycznym i codziennym funkcjonowaniu. Osoby uzależnione od narkotyków często mają zaczerwienione oczy, poszerzone lub nadmiernie zwężone źrenice, problemy z górnymi drogami oddechowymi, ich masa ciała na skutek długotrwałego zażywania środków psychoaktywnych stopniowo spada, zaniedbywana jest także higiena osobista. Zaniepokoić powinny również zmiany w zachowaniu. Na przykład po zażyciu marihuany w pierwszej fazie pojawia się gadatliwość i napady śmiechu, w drugiej następuje wyciszenie, w trzeciej nadmierna senność oraz apatia. Sygnałem ostrzegawczym są też obniżenie łaknienia, wahania nastroju, napady agresji i złości, unikanie innych osób czy spadek libido. Długotrwałe przyjmowania substancji psychoaktywnych może prowadzić do zmian osobowościowych, stanów lękowych a nawet psychoz.

Aby na chwilę poczuć się “lepiej”

Osoby uzależnione robią wszystko, co w ich mocy, żeby zdobyć kolejną porcję narkotyków, pomimo świadomości, że ich zażywanie prowadzi do niebezpiecznych konsekwencji zdrowotnych, zarówno fizycznych, jak i psychicznych oraz społecznych. Pozorne poczucie szczęścia (substancje psychoaktywne pobudzają wydzielanie dopaminy, powszechnie znanej jako “hormon szczęścia” i aktywizują „układ nagrody” w mózgu) prowadzi do uzależnienia. W konsekwencji osoba uzależniona koncentruje się na zdobywaniu pieniędzy potrzebnych na zakup tych substancji, żeby ponownie poczuć się szczęśliwym. Może kłamać czy dokonywać kradzieży, żeby zdobyć pieniądze. Kiedy narkotyku zabraknie, u osoby uzależnionej pojawiają się bardzo przykre tzw. objawy abstynencyjne (odstawienne) jak np. drażliwość, niepokój, stany lękowe, zaburzenia snu, drżenia mięśniowe, nadmierna potliwość, a nawet napady drgawkowe, zaburzenia świadomości czy objawy ostrej choroby psychicznej.