Czy można uzależnić się od kofeiny?
Kofeina jest substancją, której właściwości znane są od wieków. Jej źródłem są nasiona oraz liście i fragmenty krzewu kawowca. Jej spożywanie usuwa objawy zmęczenia fizycznego i psychicznego. Warto jednak wiedzieć, że ma ona silne działanie uzależniające.
Źródła kofeiny
Kawa pełni ważną rolę w naszej kulturze. Z jej picia uczyniliśmy prawdziwy rytuał. Bardzo chętnie sięgamy po nią podczas spotkań towarzyskich, stanowi sposób na rozpoczęcie przyjemnego poranka, czy w przerwie w pracy. Stanowi również sposób, by nas pobudzić i dodać nam energii. W efekcie jej spożywanie przez osoby dorosłe jest społecznie akceptowalne. Warto jednak wiedzieć, że picie kawy jest najczęstszym sposobem dostarczania sobie substancji psychoaktywnej, jaką jest kofeina. Zależnie od tego jak mocną rozpuszczalną lub parzoną kawę sobie przygotowujemy, filiżanka może zawierać od 75 do nawet 85 miligramów kofeiny.
Drugim popularnym sposobem na dostarczenie organizmowi kofeiny są napoje energetyczne, gazowane, przeznaczone do spożycia na zimno i dostępne w wielu wersjach smakowych oraz w wersji bez cukru. Bardzo często sięga po nie młodzież. Warto wiedzieć jednak, że puszka napoju energetyzującego może zawierać nawet 87 mg kofeiny.
Kofeina znajduje się także w wielu innych produktach np. batonach czy tabletkach „energetycznych”, gazowanych napojach, czy nawet w czekoladzie. Chociaż herbata nie zawiera kofeiny, w jej składzie znajduje się bliźniacza substancja o bardzo podobnym działaniu – teina. W jednej filiżance może znajdować się jej nawet 50 mg.
Duże spożycie kofeiny może przerodzić się w uzależnienie
Chociaż umiarkowane spożywanie kawy nie niesie za sobą zazwyczaj negatywnych skutków, to jednak wypijanie jej większych ilości lub częste sięganie po inne produkty, które zwierają kofeinę, może prowadzić do uzależnienia. Z czasem zwiększa się bowiem tolerancja organizmu na kofeinę i wzrasta jego zapotrzebowanie na tę substancję.
Objawy uzależnienia
Pierwszym sygnałem, który należałoby traktować, jako ostrzeżenie, powinno być wypijanie filiżanki kawy nie towarzysko, rytualnie czy „dla smaku” lecz głównie w celu pobudzenia się, a następnie stopniowe zwiększenie częstotliwości jej picia. Alarmujące powinno już być spożywanie filiżanki kawy co kilka godzin w ciągu dnia. Podobnie należy traktować spożywanie produktów zawierających kofeinę np. napojów energetyzujących czy typu cola a nawet … czekolady. Niektóre uzależnione od alkoholu osoby, po jego odstawieniu piją zamiennie, w celu pobudzenia się, duże ilości kawy lub mocnej herbaty (tzw. „czaju”).
Osoby uzależnione, pijące duże ilości kawy, mają problemy ze snem, stany niepokoju czy lęku, kołatania serca a także dolegliwości ze strony układu pokarmowego.
U osób uzależnionych, nagłe odstawienie może powodować wystąpienie objawów abstynencyjnych, które przejawiają się m.in. drażliwością, „głodem” kofeiny, poczuciem zmęczenia i znużenia a także problemy z koncentracją uwagi czy nadmierna senność.
Przy tej okazji warto jeszcze wiedzieć, że wypijanie zbyt dużych ilości kawy bądź herbaty powoduje, że organizm nie jest w stanie wydalić wszystkiego z moczem. Pozostała reszta ulega przemianie do kwasu moczowego, który wytrąca się w postaci kamieni nerkowych bądź kryształków w stawach rąk i nóg, powodując obrzęki i bóle stawowe (artretyzm). Są także badania, z których wynika, że kofeina może upośledzać działanie testosteronu, męskiego hormonu płciowego wpływającego m.in. na popęd płciowy.